Page 41 - UFEK2017 Özetler Kitabı
P. 41

3. ULUSAL FİZİK EĞİTİMİ KONGRESİ BİLDİRİ ÖZETLERİ KİTABI


                        BİLİM MERKEZİ SERGİLERİNİN FEN ÖĞRETİMİNE ENTEGRASYONU
             B29       İÇİN BAŞARILI BİR SINIF GEZİSİ BASİT MAKİNALAR KONUSU ÖRNEĞİ



                                                      1
                                       Seval TARLABÖLEN , Uygar KANLI , Fitnat KÖSEOĞLU
                                                                  2
                                                                                  2

                                  1 Meb Ankara Yenimahalle Ostim Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi
                                             2 Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi

                            Bilim ve teknoloji okuryazarı öğrenci sayısını arttırmak ve öğrencilerin okulda öğrendiklerini günlük yaşamla
            ilişkilendirerek doğal dünyanın nasıl işlediğini daha iyi anlamalarını sağmak için bilim merkezi gibi okul dışı ortamlarda
            öğrenme ile ilgili kazanımlar, pek çok ülkede fen derslerinin öğretim programlarının temel amaçları arasında yer almaya
            başlamıştır.  Buna  rağmen  henüz  gelişmiş  ülkelerde  dahi,  öğretmenlerin  sınıflarında  bilim  merkezlerinden  yeterince
            yararlanamadıkları (Bamberger ve Morag,2005) ve bu durumun öğretmenlere okul-dışı öğrenme ortamlarından nasıl
            yararlanacağı ile ilgili herhangi bir mesleki eğitim sunulmamış olmasından kaynaklandığı belirtilmektedir (Melber ve Cox-
            Petersen,  2005).  Halbuki  bilim  merkezlerindeki  etkinliklerin  öğretmenler  tarafından  sınıflarda  öğretime  entegre
            edilmesi,  öğrencilerin  özellikle  11  yaşından  itibaren  daha  da  azalan  bilime  yönelik  tutumlarını  olumlu  yönde
            etkileyebilmektedir ( Pace ve Tesi, 2004)
                   Amaç:  Bu  çalışma,  bilim  eğitiminde  bilim  merkezi  imkanlarından  daha  etkili  şekilde  yararlanmak  için
            öğretmenler ve bilim merkezi eğitmenlerine yönelik bir mesleki gelişim modelinin araştırıldığı TÜBİTAK destekli BİLMER
            projesi(  114K646)  kapsamında  yürütülen  öğretmen  destekleme  ve  izleme  çalışmalarının  bir  parçasıdır.  Çalışmada,
            BİLMER  Mesleki  Gelişim  Modeli  ile  verilen  eğitimlere  katılmış  bir  öğretmenin  bu  mesleki  gelişimden  öğrendiklerini
            derslerine  entegre  etme  süreci  sunulacaktır.  Bu  sürecin  amacı,  fizik  öğretiminde  bilim  merkezlerinin  zengin
            imkanlarından daha etkili bir şekilde faydalanmak için Bilim Merkezlerine yapılacak gezinin başarılı olmasını sağlayan
            faktörleri araştırmak ve bununla ilgili ders planlarının ve uygulamaların temel özelliklerinin neler olduğunu belirlemektir.
                   Yöntem: Çalışmada, veri toplama aracı olarak uygulamalar sırasında alınan video kayıtları, çalışma yaprakları,
            araştırmacıların  alan  notları  ve  yarı-yapılandırılmış  mülakatlar  kullanılmıştır.  Örnek  olay  yöntemi  ve  nitel  analiz
            yaklaşımlarının kullanıldığı araştırmanın örneklemini bir devlet lisesinin 10. sınıf öğrencileri oluşturmaktadır. Çalışma her
            biri 14 kişiden oluşan rastgele seçilmiş iki grup öğrenciyle yürütülmüştür.
                   Sınıf öğretmeni BİLMER projesi öğretmen destek eğitim toplantılarına katılmış ve bir akademisyenin koçluğunda
            basit makinalar konusunda ders planlarını hazırlamış, bilim merkezi ziyareti öncesi ve sonrası iki öğrenci grubuna farklı
            şekillerde uygulamıştır. Gruplardan biriyle; konuyla ilgili genel bilgi verilerek, sınıfta makara ve palangalarla deneysel
            etkinlikler yapılmış, daha sonra bilim merkezi gezisi düzenlenmiştir. Diğer grupla ise, aynı etkinlikler bilim merkezi gezisi
            sonrasında gerçekleştirilmiş ve gezi sırasında, her iki grupla birlikte basit makine düzenekleri üzerinde, diğer düzeneklere
            göre daha ayrıntılı inceleme ve tartışmalar yapılmıştır. Öğrencilerin 4’er kişilik gruplar halinde düzenekleri incelemesi
            sağlanmıştır. Son aşamada ise her iki gruptan akademik başarı düzeyi düşük-orta-yüksek olarak eşit sayıda belirlenen
            toplam 14 öğrenci ile mülakat yapılmıştır. Mülakat formu; bilim merkezi düzeneklerine yönelik beş genel soru, basit
            makinalar  özelinde  ise  edindikleri  bilgileri  ölçen  dört  soru  olarak  düzenlenmiştir.  Sorular;  öğrencilerin  düzenekler
            konusundaki izlenimlerini, hangi düzeyde anlayabildiklerini ve etkili bir bilim merkezi gezi planı hazırlanabilmesi için
            sürecin nasıl kurgulanması gerektiğini belirleyebilme hedefleri gözetilerek hazırlanmıştır.
                   Bulgular ve Sonuç: Araştırmanın mülakatlarından elde edilen sonuçlara göre; çalışmaya katılan öğrencilerden
            sadece üç tanesi daha önce bir bilim merkezi gezisine katıldıklarını ifade etmişler ve bu öğrenciler,  günlük yaşamla
            ilişkilendirebildikleri  bilimsel  bilgileri,  ders  işlenişi  sırasında  üzerinde  durulmasına  rağmen,  gerektiği  gibi
            öğrenemediklerini  gezi  sırasında  fark  ettiklerini  ifade  etmişlerdir.  Gezi  öncesi  makara-palanga  düzenekleri  üzerinde
            deney yapılan grup, basit makinalar konusunda; müfredatta belirtilen kazanımlardan basit makinaların işlevleri, günlük
            yaşamda bir problemi çözecek basit makine tasarımlarını ifade edebilmeye yönelik sorulara %20 oranında doğru yanıtlar
            verirken, gezi sonrası deney yapılan grupta bu oran %70 olmuştur. Ayrıca öğrenci mülakatlarından çıkan diğer sonuçlara
            göre bilim merkezi gezilerinin, öğrencileri seçilen konuyu kolaylıkla anlayabilecekleri yönünde güdüledikleri, ders içi
            etkinlik ve deneylere derse katılıma yönlendirdiği, başka bir deyişle bilime dokunabilmelerine olanak sağladığı tespit
            edilmiştir.
                   Sonuç  olarak  bu  çalışmada,  bir  sınıf  gezisi  sürecinde  bilim  merkezlerindeki  şaşırtıcı  ve  merak  uyandıran
            düzeneklerin  öğretim  dizininin  ön  aşamasında  değerlendirilmesinin  ve  ilgili  deneysel  masaüstü  etkinliklerin  de  BM
            ziyaretinden sonra yapılmasının öğrenci başarısına daha iyi katkı sağladığı bulunmuştur. Bilim merkezlerine düzenlenen
            bir  sınıf  gezisinin  başarılı  olabilmesi  ve  etkili  ders  planı  yapılabilmesi  için,  gezi  öncesi  öğrenciler  arasında  gruplar
            belirlenerek, düzeneklerin tamamını incelemeleri sağlanabilir. Seçilen konuyla ilgili düzenek üzerinde ayrıntılı inceleme
            yapıldıktan sonra, sınıf-içi deneyler pekiştirme ve bilgiyi derinlemesine anlama aşaması olarak ele alınabilir.
                   Anahtar Kavramlar: Bilim Merkezi Gezileri,  Okuldışı Öğrenme, Bilim Eğitimi, Ders Planı, Basit Makinalar


                                                            29
   36   37   38   39   40   41   42   43   44   45   46