Page 32 - UFEK2017 Özetler Kitabı

3. ULUSAL FİZİK EĞİTİMİ KONGRESİ BİLDİRİ ÖZETLERİ KİTABI

B19 STEAM ETKİNLİKLERİNİN ÖĞRENCİLERİN MESLEK ALGILARINA
ETKİSİ

1
Gülbin ÖZKAN , Ünsal UMDU TOPSAKAL
1

1 Yıldız Teknik Üniversitesi

Bu araştırmanın amacı, öğrencilerin STEAM etkinliklerinin öğrencilerin meslek algısına etkisini belirlemektir.
Son yıllarda bilim, teknoloji, mühendislik ve matematik (STEM) eğitimi büyük ilgi görmektedir. STEAM Eğitimi, Fen,
teknoloji, mühendislik ve matematik alanlarına sanat alanının eklenmesiyle fen, teknoloji, mühendislik, sanat ve
matematik alanları arasındaki yapının anlaşılmasını geliştirmek için uygulanmaktadır. STEAM eğitimi ile öğrencilerin fen,
teknoloji, mühendislik ve matematik disiplinlerindeki temel bilgi düzeylerini arttırarak bu disiplinlerde meslek seçecek
öğrenci sayısını arttırmak amaçlanmaktadır. Disiplinler arası çalışmanın yararları da göz önünde bulundurulduğunda
STEAM etkinliklerinin öğrencilerin meslek seçimini etkileyeceği düşünülmektedir. Bu nedenle STEAM eğitimi
uygulamalarında gerçekleştirilen etkinliklerin öğrencilerin meslek algısına olan etkisini araştırmak önem taşımaktadır.
Bu araştırmada, eşitlenmemiş kontrol gruplu öntest - sontest yarı deneysel araştırma deseni kullanılmıştır.
Uygulama yapılan okuldaki öğrencilerin deneyimlerinden hareketle STEAM uygulamalarının meslek algıları hakkındaki
görüşlerini detaylı bir şekilde elde etmeyi ve onların konuyla ilgili algılarını keşfetmeyi sağladığı için nitel araştırma tercih
edilmiştir.
Bu çalışma İstanbul ilindeki bir ortaokulda 7. sınıf düzeyinde öğrenim gören öğrenciler ile yürütülmüştür.
Araştırma deney (n=37) ve kontrol grubu (n=37) olmak üzere iki grup ile uygulanmıştır. Deney grubunda STEAM
etkinlikleri ile kontrol grubunda MEB’in önerdiği biçimde öğretim yapılmıştır. Araştırma güz döneminde 2016-2017
öğretim yılında 7. sınıf Fen Bilimleri dersinin “Kuvvet ve Enerji” ünitesinde gerçekleştirilmiştir.
Veriler, açık uçlu sorulardan oluşan Meslek Algısı Anketi ile toplanmıştır. Meslek Algısı Anketi öğrencilerin Bilim,
Teknoloji, Mühendislik, Matematik ve Sanat alanlarındaki mesleklere olan algılarını ölçmek amacıyla geliştirilmiştir.
Uygulama toplam dokuz haftalık bir süre içerisinde yapılmıştır. Her iki, gruba da çalışmanın hemen öncesi ve sonrasında
Meslek Algısı Anketi uygulanarak ön ve son ölçümler alınmıştır. Araştırmada ön ölçümler alındıktan hemen sonra,
deneysel işlemlere başlanmıştır.
Fen Bilimleri 7. Sınıf öğretim programında “Kuvvet ve Enerji” ünitesinde dokuz adet kazanım bulunmaktadır. Bu
çalışmada, programda yer alan her bir kazanım için bir etkinlik uygulanmıştır. Etkinliklerin uygulanmasından önce pilot
çalışma gerçekleştirilmiştir. Etkinliklerde kullanılan araç ve gereçler kolaylıkla bulunup uygulanabilir niteliktedir.
Etkinliklerin uygulanması sırasında sınıf içi tartışmalara yer verilerek, derste etkin katılım gerçekleştirilmiştir. Öğretmen
rehber konumunda yer almıştır.
Açık uçlu değerlendirme formuna verilen yanıtlar, öğrencilerin meslek algılarına ilişkin görüşlerini
derinlemesine belirlemek amacıyla birinci araştırmacı tarafından tanımlayıcı içerik analizi yapılarak analiz edilmiştir. Veri
analizi sırasında pek çok kod oluşturulmuştur. Tanımlayıcı içerik analizinde oluşturulan kodlar öncelikle kategorilere
dönüştürülüp, daha sonra temalar belirlenmiştir. Araştırmanın sonuçları tablolara dönüştürülerek sunulmuştur.
Araştırmanın bulgularından bazılarına bakıldığında, deney grubundaki öğrencilerin STEAM alanlarındaki
mesleklere olan ilgisinin arttığı görülmüştür. Ayrıca STEAM alanlarındaki meslekleri açıklamada daha başarılı olmuşlardır.
Kontrol grubundaki öğrencilerin uygulama öncesi ve sonrasındaki meslek seçimleri değişmemiştir. Sonuç olarak, STEAM
etkinliklerinin öğrencilerin meslek algısı üzerinde etkisinin olduğu söylenebilir.
Araştırma sonuçlarına dayanılarak STEAM etkinliklerinin öğretimde kullanılmasının öğrencilere katkısının
olacağı düşünülmektedir. Bu nedenle gelecek araştırmalarda öğretim sırasında kullanılmak üzere başka konularda yeni
etkinliklerin geliştirilmesi önerilebilir. Üniversiteler STEAM konulu projelerle bu alanın gelişimine katkıda bulunabilirler.
Farklı sınıf düzeylerinde STEAM uygulamalarının yaygınlaştırılmasının öğrencilerin okul öncesinden üniversite
düzeyine kadar STEAM alanları konusunda bilgi sahibi olmalarını sağlayacağı düşünülmektedir. Eğitmenlere STEAM
alanlarına daha çok odaklanmaları, dersler sırasında uygulamalarına yer vermeleri, öğrenci odaklı işbirlikli çalışmaları
desteklemeleri ve bu alandaki gelişmeleri yakından takip etmeleri önerilebilir.

Anahtar Kavramlar: STEM, STEAM, Kuvvet ve enerji

20