Page 31 - UFEK2017 Özetler Kitabı

3. ULUSAL FİZİK EĞİTİMİ KONGRESİ BİLDİRİ ÖZETLERİ KİTABI

ARTIRILMIŞ GERÇEKLİK UYGULAMALARININ ORTAOKUL
B18 ÖĞRENCİLERİNİN ASTRONOMİ KONULARINI ÖĞRENMELERİNE ETKİSİ

Tuncay ÖZSEVGEÇ, Büşra EROĞLU

Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Anabilim Dalı

Azuma (1997) artırılmış gerçekliği, gerçekliğin yeniden oluşturulduğu değil var olan gerçekliğin sanal
görüntülerle desteklendiği bir alan olarak tanımlamıştır. Gerçek dünyadaki görüntülerin, bilgisayar ortamında üretilmiş
sanal nesnelerle zenginleştirilmesiyle elde edilen artırılmış gerçeklik (AG), eğitimden, tıpa; oyun sektöründen, askeri
uygulamalara kadar çok çeşitli alanlarda uygulama alanı bulan ve son yıllarda oldukça ilgi gören bir alandır. Son yıllarda
özellikle fen eğitiminde yaygın olarak kullanılmaya başlanan AR uygulamalarının öğrenme üzerine etkisi birçok
araştırmacı tarafından incelenmiştir. Fakat alanyazında astronomi konularının öğreniminde AR uygulamalarının
kullanımı ile ilgili öğrenci ve öğretmen görüşlerinin birlikte analiz edildiği herhangi bir çalışmaya rastlanmamıştır. Bu
amaçla bu çalışmada ilkokul öğrencilerinin ve öğretmenlerinin AR uygulamaları ile astronomi konularının öğrenimine
yönelik görüşlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden betimsel analiz kullanılmıştır.
Amaçlı ve rastgele örnekleme yöntemiyle seçilen 20 7. sınıf öğrencisi çalışmanın örneklemini oluşturmaktadır. Çalışmada
veri toplama aracı olarak 6 öğrenciyle ve bir fen bilgisi öğretmeniyle artırılmış gerçeklik uygulamalarının astronomi
eğitiminde ve diğer derslerde kullanımı ile ilgili yarı yapılandırılmış mülakat, 3 öğrenciyle uygulama öncesi ve sonrası
astronomi alan bilgilerini ölçen yarı yapılandırılmış mülakat ve Küçük, Yılmaz, Baydaş ve Göktaş (2014) tarafından
geliştirilen “Artırılış Gerçeklik Uygulamaları Tutum Ölçeği” kullanılmıştır.
Çalışmada öğrencilere AR uygulamalarıyla “Güneş Sistemi ve Ötesi: Uzay Bilmecesi” ünitesi kapsamında eğitim
verilmeden önce 3 öğrenciyle öğrencilerin ünitenin kazanımları ile ilgili alan bilgilerini ölçmek amacıyla 5 sorudan oluşan
yarı yapılandırılmış mülakat yapılmıştır. Öğrencilere Space 4d AR uygulaması ile desteklenmiş kendi fen bilgisi
öğretmenleri rehberliğinde 10 ders saatini kapsayan eğitim verilmiştir. Ardından aynı 3 öğrenciyle aynı sorularla tekrar
mülakat yapılmıştır. Uygulama sonunda farklı 6 öğrenci ile öğrencilerin AR uygulamalarından beklentileri, AR
uygulamalarının avantajları ve dezavantajları, diğer derslere uygulanabilirliği, eğitimde kullanılma alanları, öğrencilerin
ders içerisindeki motivasyonu ve işbirliği ile ilgili 12 sorudan oluşan mülakat yapılmıştır. Uygulamayı yapan öğretmenle
yapılan mülakatta ise öğretmene AR uygulamalarının sınıf atmosferine ve öğrencilerin konuyu öğrenmelerine etkisini,
geleneksel öğrenme yöntemleri ile AR uygulamalarının karşılaştırılmasını, AR uygulamalarının avantajları ve
dezavantajlarını sorgulayan 12 soru yöneltilmiştir. Tüm öğrencilere uygulanan AR uygulamaları tutum ölçeği ile de
öğrencilerin AR uygulamalarının eğitimde kullanımına yönelik tutumları incelenmiştir.
Çalışma kapsamında tüm mülakatlar Nvivo 9 programı kullanılarak analiz edilmiştir. Ön mülakat sonuçlarına
göre öğrencilerin astronomi konularıyla ilgili alan bilgisi oldukça zayıftır. Öğrenciler soruların 3’ünü cevapsız bırakırken
diğer soruları kısmen cevaplayabilmişlerdir ve öğrencilerde gezegenlerin durduğu ve evren sonsuz büyüklükte olduğu
için evrendeki konumumuzun bilinemeyeceği gibi kavram yanılgıları olduğu saptanmıştır. Son mülakat sonuçlarına göre
ise öğrencilerin kavram yanılgılarının giderildiği ve öğrencilerin hemen hemen tüm sorulara doğru cevap verdikleri
görülmüştür. Diğer 6 öğrenci ile yapılan mülakatlarda ise AR uygulamalarının öğrencilerin derse ilgilerini ve
motivasyonlarını arttırdığı, zihinde canlandırılması zor olan astronomi kavramlarını 3B olarak göstererek öğrencilerin
öğrenmelerini kolaylaştırdığı, öğrencilerin uygulama sürecinde arkadaşlarıyla sürekli etkileşim içerisinde oldukları gibi
birçok sonuca ulaşılmıştır. Öğretmenle yapılan mülakatta ise öğretmen, AR uygulamalarının kullanımının sınıf
atmosferini olumlu yönde etkilediği, öğrencilerin öğrenme sürecinden zevk aldıkları ve bu uygulamaların birçok ders ve
konuda kullanılması gerektiği gibi ifadelerde bulunmuştur. Öğrencilerin işaretleme yaptıkları tutum ölçeği
değerlendirildiğinde ise öğrencilerin AR uygulamalarıyla desteklenmiş derslerde öğrencilerin derse çalışma isteklerinin
arttığı, birçok derste AR uygulamalarının kullanılmasını istedikleri ve 3B nesnelerin ortamda gerçeklik hissi verdiği gibi
birçok sonuca ulaşılmıştır.

Anahtar kavramlar: Artırılmış gerçeklik (AR), astronomi eğitimi, eğitimde artırılmış gerçeklik

19