Page 26 - UFEK2017 Özetler Kitabı

3. ULUSAL FİZİK EĞİTİMİ KONGRESİ BİLDİRİ ÖZETLERİ KİTABI

LİSE ÖĞRENCİLERİN BİLGİSAYAR TABANLI LABORATUVAR
B13 UYGULAMALARINA YÖNELİK TUTUMLARINI ETKİLEYEN
FAKTÖRLER: BİR SIRALI REGRESYON ÇALIŞMASI

Funda ALPTEKİN, Ali ERYILMAZ

Orta Doğu Teknik Üniversitesi

Bilgisayar Tabanlı Laboratuvar Uygulamaları (BTLU) sensörler ve bilgisayar kullanarak yapılan laboratuvar
uygulamalarını kapsamaktadır. Ülkemizde Anadolu Öğretmen Liselerinde (AÖL) ve İç Anadolu Bölgesi hariç tüm Fen
Liselerinde BTLU’na olanak sağlayan ekipmanlar bulunmaktadır. Milli Eğitim Bakanlığının (MEB) BTLU’na yönelik
geçmişte yapılan hizmet içi eğitim çalışmaları da olmasına rağmen öğretmenlerin bu uygulamaları yapmadıkları
bilinmektedir. Alan yazında öğretmenlerin teknoloji kullanılmasını etkileyen faktörler ve bu faktörlerin birbiri ile
ilişkilerini farklı yöntemlerle inceleyen birçok çalışma bulunmaktadır. Bununla birlikte öğrencilerin fizik dersine, fizik
dersinde teknoloji kullanılmasına ve fizik laboratuvar uygulamalarına yönelik tutumlarını inceleyen birçok çalışma da
bulunmaktadır. Ancak lise öğrencilerinin BTLU’na yönelik tutumlarını ve bu tutumlarını etkileyen faktörlerin neler
olduğunu belirten çalışmalar pek bulunmamaktadır. Öğrencilerin tutumlarının ve tutumları etkileyen faktörlerin neler
olduğunun belirlenmesinin kullanımı etkileyen faktörleri belirmede önemli bir rol oynayacağı değerlendirilmektedir.
Bu çalışmanın amacı Anadolu Öğretmen Liselerinde öğrenim gören 9, 10 ve 11. sınıf öğrencilerin BTLU’na
yönelik tutumları; öğrencilerinin BTLU yeterliliklerinin, fizik dersine, fizik dersinde teknoloji kullanılmasına ve laboratuvar
uygulamalarına karşı tutumlarının, öğrencilerin cinsiyetinin, bulunduğu sınıfın, BTLU sıklığının ve BTLU yapılmasını
isteme derecesinin nasıl etkilediğini belirlemektir. Bunun için bu çalışmada bağımlı ve bağımsız değişkenler arasındaki
ilişkiyi incelemek için çoklu regresyon analizi çeşitlerinden birisi olan sıralı regresyon analizi kullanılmıştır. Bunun için
öncelikli olarak alan yazında lise öğrencilerinin tutumlarını etkileyen faktörler arasındaki ilişkiler incelenmiş ve bu
ilişkilere dayanarak varsayımsal bir model oluşturulmuştur. Bu model ışığında anketler hazırlanmış ve veriler
toplanmıştır. SPSS 19 istatistik paketi kullanılarak veriler incelenmiştir. Öğrencilerin BTLU’na yönelik tutumunu etkileyen
faktörlerin belirlemek için veriye sıralı regresyon analizi şu sıra içerisinde uygulanmıştır; BTLU yeterliliği, BTLU sıklığı,
BTLU yapılmasını isteme derecesi, öğrencilerin fizik laboratuvar uygulamalarına yönelik tutumu, derste teknoloji
kullanımına yönelik tutumu, fizik dersine yönelik tutumu, cinsiyet ve sınıf.
Çalışmanın evrenini tüm Türkiye’deki AÖL’lerinde 9, 10 ve 11. sınıf lise öğrencileri oluştururken, örneklemini
dört coğrafi bölgedeki AÖL’lerindeki 9, 10 ve 11. sınıf öğrenciler oluşturmaktadır. Seçilen dört coğrafi bölgedeki (Ege,
Akdeniz, Marmara ve İç Anadolu) her okuldaki (196 okul) ortalama 33 öğrenciye anket uygulanması için posta yoluyla
gönderilmiştir. Her bir sınıf seviyesinde uygulanacak anket sayısında eşitlik olması için excelde bir formül yazılarak hangi
okulda hangi sınıfa uygulanacağı rastgele olarak belirtilmiştir. Çalışmanın örneklemini Ege, Akdeniz, Marmara ve İç
Anadolu Bölgelerindeki 196 okuldaki 6468 lise öğrencisi oluşturmaktadır. Anketler okullara posta yolu ile gönderilmiş ve
posta yolu ile toplanmıştır.
Sıralı regresyon analizine konulacak değişkenleri ölçmek için 5 farklı veri toplama aracı kullanılmıştır.
Öğrencilerin fizik dersine, fizik dersinde teknoloji kullanmasına, fizik laboratuvar uygulamalarına ve BLTU’na karşı
tutumlarını belirlemek amacı ile 25’er maddelik “Tamamen Katılıyorum”dan “Tamamen Katılmıyorum”a 5’li Likert tipi
anketler hazırlanmıştır. Bu anketlerin yanında öğrencilere ilişkin demografik bilgiler ve BTLU yönelik yeterliliklerine ilişkin
verileri toplamak amacı ile bir anket daha hazırlanmıştır. Anketler araştırmacılar tarafından geliştirilmiş ve geçerlilik ve
güvenirlilik analizleri yapılmıştır. Sıralı regresyon analizi yapılmadan önce varsayımları incelenmiş ve değişkenler modele
ardından eklenmiştir.
Değişkenler 5 aşamada modele eklenmiştir. Farklı aşamalarda farklı değişkenler modeli anlamlı olarak
etkilemektedir. 5. aşamadaki modelde 8 değişken BTLU’na karşı tutumunun varyansının % 41,6’ini açıklamaktadır (F(8,
1707)=152,086 p<0.001). Katsayıların verildiği tabloya baktığımızda 3 değişkenin anlamlı etkisinin olduğu görülmektedir.
Önem sırasına göre baktığımızda teknoloji kullanımına karşı tutum (beta= 0,351), fizik dersine karşı tutum (beta=0,192)
ve laboratuvara karşı tutumun (beta=0,192) öğrencilerin BTLU’na yönelik tutumu puanlarını anlamlı olarak tahmin
ettiklerini göstermiştir. Cinsiyet, sınıf, BTLU yeterliliği, sıklık ve isteğin BTLU’na yönelik tutum puanlarını anlamı olarak
tahmin etmediklerini göstermiştir.

Anahtar Kavramlar: Bilgisayar Tabanlı Laboratuvar Uygulamaları, fizik, tutum, teknoloji, öğrenci, sıralı
regresyon

14