Page 102 - UFEK2017 Özetler Kitabı

3. ULUSAL FİZİK EĞİTİMİ KONGRESİ BİLDİRİ ÖZETLERİ KİTABI

DRAMA DESTEKLİ ÖĞRETİMİNİN ORTA OKUL 5. SINIF
P03 ÖĞRENCİLERİNİN “ISI-SICAKLIK VE ISI MADDELERİ ETKİLER”
KONUSUNDAKİ KAVRAMSAL ANLAMALARINA ETKİSİ

Sinem AKSU , Ayşe Gül (ÇİRKİNOĞLU) ŞEKERCİOĞLU
2
1

1 Balıkesir Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü
2 Balıkesir Üniversitesi, Necatibey Eğitim Fakültesi

Öğrencilerin aktif katılımlarının sağlandığı yöntemlerle işlenen derslerin öğrenci başarısını artırmada ve
kavramsal anlamanın gerçekleşmesinde çok önemli olduğu günümüzde yadsınamaz bir gerçektir. Bu durum alan
yazındaki pek çok çalışmanın konusunu oluşturmaktadır. Öğretimde drama kullanımının da öğrenmeye olan pozitif
etkisi ile ilgili çok sayıda çalışma mevcuttur. İlk okuldan üniversiteye her öğretim düzeyinde öğrencilerin fizik konularını
öğrenmede sıkıntılar yaşadıkları bilinmektedir. Bu araştırmada, öğrencilerin kavram yanılgılarını ve öğrenmedeki
güçlüklerini gidermek amacıyla, ilköğretim beşinci sınıf öğrencilerine normal öğretimin yanı sıra drama destekli öğretim
yapılmıştır. Drama destekli öğretim Fen Bilimleri dersi, Maddenin Değişimi Ünitesi “Isı-sıcaklık ve Isı Maddeleri Etkiler”
konusunda gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın örneklemini 2016-2017 öğretim yılında il merkezindeki bir orta okulda
öğrenim gören, 30 öğrenciden oluşan bir 5. Sınıf şubesi oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemi ulaşılabilirliğe bağlı
olarak belirlenmiştir. Araştırmada ön test-son test tek gruplu yarı deneysel araştırma modeli kullanılmıştır. Veri toplama
araçlarının değerlendirilme şekillerine göre ise nitel değerlendirmeler içermektedir. Öğretim öncesi ve sonrası, ön test
ve son test olarak öğrencilere konu ile ilgili açık uçlu 5 sorudan oluşan Isı ve Sıcaklık Kavram Testi uygulanmıştır. Kavram
testi hazırlanırken, Can’ın (2016) kendi çalışmasında hazırlamış olduğu sorulardan yararlanılmıştır. Bu testteki bazı
sorular üzerinde, ilköğretim 5. Sınıf Fen Bilimleri Öğretim Programında yer alan Isı ve Sıcaklık konusuna ait kazanımlar
dikkate alınarak araştırmacılar tarafından değişiklikler yapılarak deneme çalışmaları sonrasında bu araştırmanın
örneklemine uygulanmıştır.
Öğretimden önce Isı ve Sıcaklık Kavram Testi ön test olarak uygulanmıştır. Sonrasında Drama destekli öğretim,
konunun her zamanki normal öğretimini takiben konu ile ilgili destekleyici drama etkinliklerinin uygulanması ile
yapılmıştır. Araştırmada 5. Sınıf Fen Bilimleri Dersi programında tavsiye edilen süreye uyulmuştur. Öğretimde kullanılan
drama etkinliklerindeki senaryolar araştırmacı tarafından hazırlanmış ve bu konuda uzman başka bir araştırmacıya
kontrol ettirilmiş ve gerekli görülen değişikliklerden sonra örnekleme uygulanmıştır. Öğretim sonrasında Isı ve Sıcaklık
Kavram Testi son test olarak uygulanmıştır. Elde edilen verilerin analizinde öğrencilerin verdiği yanıtlar tek tek
incelenmiş ve belirlenen kategorilere göre analiz edilmiştir. Bu kategoriler, “Bilimsel olarak kabul edilebilen tam doğru
yanıtlar”, “Bilimsel olarak kabul edilebilen kısmi doğru yanıtlar”, “Bilimsel olarak kabul edilemeyen yanıtlar”
“Kodlanamayan yanıtlar” ve “Yanıtsız/Boş” olarak isimlendirilmiştir.
Drama destekli öğretimden önce uygulanan Isı ve Sıcaklık Kavram Testi verilerinin analizinden elde edilen
bulgulara göre öğrencilerin birçok kavram yanılgısı olduğu saptanmıştır. Öğrencilerin ısı ve sıcaklık kavramlarını
karıştırdıkları ve birçok kez birbiri yerine kullandıkları tespit edilmiştir. Ön testten elde edilen bazı kavram yanılgıları;
“Birbirinden farklı maddelerin erime ve kaynama sıcaklıkları aynıdır.”, “Isı ve sıcaklık aynı kavramlardır.”, “Isıtıcı olarak
kullanılan cisimler etrafına sıcaklık verir.”, “Termometre ısı ölçmek için kullanılan bir alettir.”, “Havanın sıcaklığından
bahsedilemez, ısısı ölçülebilir.”, “Aynı sıcaklıktaki iki madde arasında ısı alışverişi olabilir.”, “Farklı sıcaklıktaki iki madde
arasında sıcaklık aktarımı olur.” , “Metal bir maddeye ısı verilirse büzülür.” ve “Yazın sıcak havanın etkisiyle metaller
genleşir, kışın ise genleşme olmaz.” şeklindedir. Öğretim sonrasında ise öğrencilerin kavram testinden aldıkları toplam
puanların arttığı Isı ve Sıcaklık Kavram Testi ön testine nazaran son testte daha başarılı oldukları yani doğru yanıtlarının
oranının arttığı tespit edilmiştir. Ayrıca öğrencilerin derste çok eğlendikleri ve drama etkinliklerini zevk alarak istekli bir
şekilde gerçekleştirdikleri gözlemlenmiştir. Araştırma sonucuna göre Drama destekli öğretimin öğrenciler için motive
edici olduğu ve anlamakta güçlük çektikleri ısı- sıcaklık kavramlarının anlaşılmasında etkili olduğu söylenebilir.

Anahtar Kavramlar: Isı, sıcaklık, büzüşme, genleşme, drama.

90