Page 70 - UFEK2017 Özetler Kitabı

3. ULUSAL FİZİK EĞİTİMİ KONGRESİ BİLDİRİ ÖZETLERİ KİTABI

NÜKLEER ENERJİ VE NÜKLEER ENERJİ SANTRALLERİNE YÖNELİK
B60 TUTUM ÖLÇEĞİNİN GELİŞTİRİLMESİ; GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK
ÇALIŞMASI

1
Osman TÜRK , Mustafa KARADAĞ , Adnan KAN
3
2

1 Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü
2 Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi, Matematik ve Fen Bilimleri Bölümü
3 Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü

Bu çalışmada öğretmen adaylarının nükleer enerjiye ilişkin tutumlarını geçerli ve güvenilir olarak ölçebilen bir
ölçme aracının geliştirilmesi amaçlanmıştır. Geliştirilmesi hedeflenen ölçeğin pilot çalışmasını, 2015-2016 Eğitim-
Öğretim yılı bahar dönemi Gazi Üniversitesinde eğitim gören lisans, yüksek lisans, doktora düzeyindeki toplam 196
öğrenci oluşturmaktadır. Ölçek geliştirme çalışmalarında pilot çalışmanın heterojen bir gruba uygulanmasının geçerlik
ve güvenirlik açısından daha iyi sonuçlar vereceği düşünülerek, pilot çalışma; fizik, kimya, matematik, fen bilgisi
öğretmenlikleri, eczacılık, hemşirelik ve beden eğitimi bölümlerindeki öğrencilerden oluşan heterojen bir gruba
uygulanmıştır. Araştırma tarama modelinin kullanıldığı bir ölçek geliştirme çalışmasıdır. Çalışmanın amacı doğrultusunda
hazırlanan ölçek üzerinden geçerlik ve güvenirlik araştırmaları yapılmıştır. Nükleer enerji ve tutumla ilgili alan yazını
tarandığında; “enerji verimliliği”, “kaza olasılığı”, “radyasyon riski”, “çevresel duyarlılık”, “elektrik üretimindeki
verimlilik”, “nükleer enerji gerekliliği”, “Türkiye’de nükleer enerji” olmak üzere yedi alt boyut olduğu tespit edilmiştir.
Ölçeğin pilot çalışmasının hazırlanması aşamasında bu yedi alt boyutla ilgili tutumun da alt boyutları olan, bilişsel,
duyuşsal ve psiko-motor alanlarını kapsayacak şekilde 40 madde yazılmıştır. Hazırlanan ölçek 5’li likert tipi cevap ölçeği
kullanılarak çalışmaya katılan kişilerin ölçek maddelerini; “kesinlikle katılıyorum”, “katılıyorum”, “kararsızım”,
“katılmıyorum”, “kesinlikle katılmıyorum” ifadelerine göre cevaplandırması istenmiştir. Ölçeğin yapı geçerliğini ortaya
koymak amacıyla 40 madde üzerinden faktör analizi yapılmıştır. Ancak faktör analizi yapmadan önce testin faktör
analizine uygunluğu Kaiser Mayer Olkin ve Bartlett testleri test edilerek KMO değeri ,894 olarak hesaplanmıştır. Faktör
analizi sonucu başlangıçta 9 faktörlü bir yapıya ulaşılmıştır. Bu 9 faktör toplam varyansın %62,756’sını açıklamaktadır.
Yapılan açımlayıcı faktör analizi sonucunda maddelerinin binişlilik durumuna göre, 20 maddelik yeterli değerlere
ulaşmıştır. Maddelerin atılması sonucunda 20 maddenin toplanmış olduğu 3 faktörlü bir yapıya indirgenerek mevcut
durum toplam varyansın %53,82’sini açıklamaktadır. Varyansın içinde en büyük öneme sahip olan birinci faktör
varyansın %38,26’sını açıklarken ikinci ve üçüncü faktörler sırasıyla %9,27 ve %6,27’sini açıklamaktadır. Faktör analizi
sonucu ortaya çıkan bileşenlerin isimlendirilmesi için ilgili alan yazın incelenmiştir. Aynı faktör içine toplanan maddelerin
ortak özellikleri ile alan yazındaki diğer tutum ölçeklerinin faktör isimleri araştırılmış ve incelemeler doğrultusunda
birinci faktörün “Türkiye’de Nükleer Enerji” ikinci faktörün “Nükleer enerji ve Çevre” üçüncü faktörün ise “Nükleer Enerji
ve Güven” olarak adlandırılmasına karar verilmiştir. Birinci faktörde; Türkiye’de yapılması planlanan nükleer enerji
santrali ve Türkiye’nin nükleer enerji gereksinimi içeren maddeler yer almaktadır. İkinci faktörde nükleer enerjinin genel
özellikleri ve diğer enerji türleri ile ilgili karşılaştırmaları yer alırken üçüncü faktörde ise; nükleer enerjiye ve Türkiye’de
yapılması planlanan nükleer santrallere ilişkin güven maddeleri yer almaktadır. Deneme ölçeğinin güvenirlik
hesaplamaları Cronbach-alfa değeri hesaplanarak yapılmıştır. 196 kişiye uygulanan deneme ölçeğin iç tutarlılık katsayısı
olan Cronbach-alfa değeri 0,871 olarak hesaplanmıştır. edilen 40 maddelik ölçeğin iç tutarlılık katsayısı 0,915 olarak
hesaplanmıştır. Bu sonuç ölçek için oldukça yüksek olarak değerlendirilebilir. Ayrıca ölçekte bulunan maddelerin atılması
durumundaki iç tutarlılık katsayısı her bir madde için 0,915’ten daha küçük değerler aldığı da tespit edilmiştir. Bu
bulgular ışığında geliştirilen ölçeğin nükleer enerji ve nükleer enerji santrallerine ilişkin geçerli ve güvenilir bir nitelik
taşıdığı söylenebilir.

Anahtar Kavramlar: Tutum, Ölçek Geliştirme, Nükleer Enerji

58